Ptaszyniec kurzy to pasożyt kur i innego ptactwa, który potrafi w niedługim okresie doprowadzić do zaburzenia funkcjonowania całego kurnika. Czerwone roztocza nie tylko powodują, że kury wydziobują sobie pióra czy przestają się nieść, ale potrafią doprowadzić do rozprzestrzeniania bardzo groźnych chorób, a i nierzadko doprowadzić do śmierci większości naszej hodowli. Niestety nieleczona inwazja pasożyta bardzo szybko może wymknąć się poza kontrolę i wymagać od nas bardzo inwazyjnych i kosztownych środków . Zobacz z czym masz do czynienia, poznaj cykl życia pasożyta i dowiedz się jak zwalczać ptaszyńca kurzego na różnych etapach zarażenia Twojego drobiu! Spis treści: Ptaszyniec kurzy – co to tak w ogóle jest?Cykl życiowy pasożyta – dzięki niemu zrozumiesz, kiedy najlepiej go zwalczaćJak rozpoznać, że to ptaszyniec kurzy? Objawy kliniczne i zmiany w zachowaniu ptakówCzego nie lubi ptaszyniec kurzy? Zwalczanie i domowe sposoby (klikając tutaj, od razu przejdziesz do sekcji poświęconej zwalczaniu)Komercyjne preparaty na ptaszyńca (mocna i bardzo skuteczna chemia)Naturalne środki na pasożyta (rozwiązania organiczne i domowe sposoby)Najczęściej zadawane pytania na temat pasożyta kur (nie widzisz swojego? zadaj je w komentarzu!) Co to jest ptaszyniec kurzy? Ptaszyniec kurzy (Dermanyssus gallinae lub potocznie czerwone roztocza) to zewnętrzny pasożyt, który żyje w niewielkich szczelinach wewnątrz kurników. Żywi się on krwią kur i indyków, szczególnie podczas cieplejszych miesięcy, bezpośrednio wpływając na stan drobiu i produkcję jaj w stadach komercyjnych i domowych. Roztocza te nie są pasożytem dla tylko jednego gatunku drobiu i żywią się praktycznie każdym rodzajem ptaków, chociaż kaczki oraz gęsi zazwyczaj unikają infestacji, prawdopodobnie przez brak umiejscowienia w grzędach i stosunkowo dużą aktywność w nocy. Ptaszyńce u kur bardzo szybko mogą doprowadzić do podrażnienie skóry, wypadania piór, nadmiernego stresu i zmniejszenia nieśności drobiu, a w skrajnych przypadkach doprowadzą do śmierci ptactwa. W naturze pasożyt żyje zazwyczaj w korze drzew, żywiąc się stosunkowo rzadko ze względu na brak stałego źródła pożywienia, dlatego jest bardzo wytrzymały i zwalczanie jego infestacji należy zacząć jak najszybciej. Cykl rozwojowy pasożyta Oprócz samego jaja, roztocza czerwone drobiu mają cztery etapy rozwoju (widoczne na poniższej grafice): larwa,protonimfa,deutonimfa,postać dorosła. Pełny cykl rozwojowy ptaszyńca trwa o 7 do 10 dni Larwy wylęgają się z sześcioma odnóżami i nie żerują od samego początku. Po pierwszej wylince, kiedy roztocza osiągają stadia nimfalne, pasożytom wyrastają 2 dodatkowe odnóża. I to właśnie od tego stadium ptaszyniec kurzy zaczyna żerować na swoich ofiarach. Pasożyt żywi się na żywicielu przez krótkie okresy, które trwają od 1 do 2 godzin w momencie, gdy na zewnątrz panuje zmrok. Poszczególne cykle rozwojowe różnią się w zależności od temperatury i wilgotności, jednak dla polskiej pogody możemy przyjąć, że typowy cykl trwa tylko od 7 do 10 dni. Przedstawiając infestację z podziałem na dni, cykl wyglądałby następująco: Po złożeniu jaj, larwy wylęgają się zazwyczaj w ciągu 2-3 dni. Jeszcze nie żerują na przechodzą pierwszą fazę, przeistaczając się w protonimfę w ciągu 1-2 dni. W tym momencie roztocza zaczynają się już pożywią się i przejdą w fazę deutonimfy w przeciągu kolejnych 1-2 dni. Deutonimfy zmieniają się w dorosłe osobniki w przeciągu 2-3 dni, ciągle się pożywiając na swoich pożywieniu dorosłe osobniki ptaszyńca łączą się w pary i w ciągu kolejnych 1-2 dni samice składają od 4 do 8 jaj [1], a cykl się powtarza, nabierając zastraszającego tempa. Jej prosta symulacja została przedstawiona poniżej. Wystarczy zaledwie 12 tygodni, aby pojedyncze osobniki doprowadziły do totalnej inwazji Zrozumienie cyklu rozwojowego roztoczy jest niezbędne, aby lepiej zrozumieć jak zwalczyć ptaszyńca kurzego u naszego drobiu. Ingerencja w ich cykl życiowy i chociażby użycie odpowiednich preparatów na pasożyta nim ten zdąży przeistoczyć się w dorosłą formę lub złożyć więcej jaj, jest kluczowe dla ostatecznego zwalczenia infestacji. Dokładniej obrazuje to prosta symulacja, która pokazuje co się stanie z inwazją pasożyta, jeżeli zostawimy ją samą sobie, rozpoczynając od jednej pary zdolnej do rozpłodu: Czas od zarażenia4 jaja na lęg[liczba osobników]8 jaj na lęg[liczba osobników]Dzień 011Tydzień 135Tydzień 2925Tydzień 327125Tydzień 481625Tydzień 52433125Tydzień 672915625Tydzień 7218778125Tydzień 86561390625Tydzień 9196831953125Tydzień 10590499765625Tydzień 1117714748828125Tydzień 1253144124414062512 tygodniowa symulacja rozwoju liczebności pasożyta Przy odpowiednich warunkach, w których roztocza będą w stanie złożyć 8 jaj na lęg, pozostawione same sobie, pasożyty mogą osiągnąć liczebność nawet na poziomie 244 milionów 140 tysięcy 625 osobników w zaledwie 12 tygodni. Jak rozpoznać, że to ptaszyniec kurzy? Objawy kliniczne i nagłe zmiany w zachowaniu drobiu Największym problemem w rozpoznaniu szczególnie początkowej infestacji ptaszyńca kurzego jest jego cykl żerowania. Pasożyty te ukrywają się bowiem w ciągu dnia w dostępnych szczelinach kurnika, zarówno w szparach podłóg, ścian, sufitów czy samych grzędach lub gniazdach nieśnych. Dlatego rozpoznanie objawów zakażenia ptaszeńcem, wymagać będzie od nas bacznej obserwacji zarówno samego otoczenia kurnika, jak i zachowania drobiu. Najczęstsze sygnały ostrzegawcze, które mogą zwiastować problem z pasożytem kur: pojawienie się szaro-czerwonych robaczków w kurniku, szczególnie w obrębie różnych zakamarków lub szczelin,kury wydają się niespokojne, wykazują charakterystyczną niechęć do nocnego wchodzenia do kurnika,wyraźny spadek nieśności, w przypadku zaawansowanej inwazji ptaszyńca drób może całkowicie przestać składać jaja,częstsze drapanie się ptactwa, nadmierne czyszczenie, utrata piór,kury mogą wyglądać anemicznie i ospale, ze względu na regularną utratę krwi, ich grzebienie i korale stają się wyraźnie bledsze, natomiast same ptaki zaczynają skulone przesiadywać w kątach kurnika lub zagrody, rezygnując ze skubania okolicznej ziemi,na jajkach pojawią się widoczne czerwone plamki krwi,na podłodze kurnika występuje nadmierne nagromadzenie charakterystycznego, szarego pyłu, który może przypominać popiół z papierosa, są to odchody ptaszyńca. Warto tutaj zwrócić uwagę, że długotrwałe żerowanie ptaszyńca kurzego na kurach może być bardzo szkodliwe w skutkach. Nieleczone zarażenie pasożytem może ostatecznie prowadzić do osłabienia , znacznego obniżenia odporności ptaków na infekcje i w konsekwencji padania drobiu. Test potwierdzający, że mamy do czynienia z kurzą wszą Jeżeli nie mamy pewności, że objawy są spowodowane infestacją ptaszyńca, warto dodatkowo przeprowadzić prosty test, który pozwoli nam jednoznacznie potwierdzić czy mamy do czynienia z roztoczami. Potrzebujemy do tego białej kartki. Taki arkusz papieru przyciskamy do najniższego poziomu posiadanej grzędy i przesuwamy nią wzdłuż poręczy. Jeżeli zauważymy pozostawione na kartce czerwone ślady lub smugi (krew ofiar pasożyta), to prawie na pewno mamy do czynienia z ptaszyńcem kurzym. Czego nie lubi ptaszyniec kurzy? Zwalczanie i domowe sposoby, aby pozbyć się pasożyta Całkowite wytępienie pasożyta jest niezwykle trudne, a fakt, że roztocza mogą przeżyć bez pożywienia nawet 8-9 miesięcy, sprawia, że są jednym z najcięższych szkodników do wytępienia, ponieważ nawet tymczasowe przeniesienie drobiu nic nie pomoże. Niestety nawet podczas bardzo skrupulatnego czyszczenia kurnika i leczenia drobiu, wystarczy klika przeoczonych osobników lub ich jaj, aby w niedługim czasie znowu doszło do inwazji (od 500 tysięcy do ponad 240 milionów w niecałe 3 miesiące z zaledwie jednego cyklu lęgowego). Zwykle najlepszym sposobem na pozbycie się roztoczy czerwonych jest dokładne wyczyszczenie kurnika, a następnie trzymanie się regularnych, nawet cotygodniowych cykli leczenia, które nie pozwolą ewentualnym uciekinierom po raz kolejny rozwinąć się w niekontrolowaną kolonię. Komercyjne preparaty na ptaszyńca W sprzedaży dostępny są komercyjne środki na ptaszyńca kurzego, jednak często najsilniejsze preparaty tego typu przeznaczone głównie do sprzedaży hodowlanej (w dużych ilościach) lub dostępne wyłącznie na receptę. Wybraliśmy natomiast dla Was kilka środków, które można również wykorzystać w domowych warunkach. UWAGA OD REDAKCJIPrzed jakimikolwiek próbami zwalczania ptaszyńca w kurniku komercyjnymi preparatami, zaleca się założenie jednorazowej odzieży ochronnej. Środki ochronne pomogą zapobiec pogryzieniu przez roztocza i przenoszeniu ich w inne miejsca, ale także odpowiednio zabezpieczą nas przed ewentualnymi zagrożeniami płynącymi z zawartej w preparatach środki ochronne znajdziecie po kliknięciu tutaj. Insektycydy Insektycydy są to substancje stosowane do zabijania owadów oraz niektórych pasożytów jak np. kleszcze. Większość tych, które nas interesują w walce z czerwonymi roztoczami, zawierają odpowiednie ilości permetryny, pozwalającej na skuteczne zwalczanie pasożyta. Insektycyd ten pozyskiwany jest z suszonych kwiatów chryzantemy i oddziałuje poprzez kontakt z powierzchnią ptaszyńca, uszkadzając jego układ nerwowy. Insektycyd jest dostępny w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Produkty zawierające permetrynę najczęściej występują w formie proszku do dezynfekcji ściółki i grzęd. Pozostają one aktywne przez pewien czas, skutecznie wyniszczając kolejne pasożyty, z którymi mają styczność, jednak po wyczyszczeniu kurnika będą wymagać kolejnego użycia dla pełni skuteczności. Oczywiście proszku nie wolno stosować bezpośrednio na samych ptakach bez odpowiednich badań weterynaryjnych. Produkty punktowe i środki dezynfekujące Środki dezynfekujące oparte są przede wszystkim na bazie chemicznej, która skutecznie wpływa na eliminowanie infestacji pasożytów. Nie ma tutaj jednego konkretnego środka, który byłby stosowany w ich składzie, jednak zazwyczaj tego typu produkty bazują na działaniu bardzo mocnej substancji aktywnej. Preparat Strong dostępny jest w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Ostatnimi czasy bardzo popularne stały się dwa środki tego typu: Dyzexan i Strong na ptaszyńca kurzego. Opinie konsumentów obu produktów wskazują na bardzo wysoką skuteczność i przede wszystkim powtarzalność efektów w zwalczaniu pasożytów. Preparat Dyzexan dostępny jest w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Oba produkty stosuje się w ten sam sposób, mieszając z wodą w odpowiednich stosunkach (Strong w proporcjach 100 ml na 10l wody, a Dyzexan 80 ml na 1l wody), a następnie rozprowadzając je po miejscach w kurniku, w których może chować się ptaszyniec. Tutaj oczywiście trzeba pamiętać, że mając do czynienia z chemicznymi środkami, musimy zachować odpowiednią dozę bezpieczeństwa i koniecznie przeczytać instrukcję producenta przed każdym użyciem. Exzolt – dla profesjonalnych hodowli Exzolt do produkt firmy MSD Animal Health, który dodajemy bezpośrednio do wody pitnej drobiu. Zawarta w nim substancja czynna, fluralaner dostaje się do krwiobiegu kur poprzez jelita. Preparat znajdując się w krwi ptactwa, spożywany jest przez pasożyta, przez co atakuje układ nerwowy ptaszyńca, a następnie jego śmierć. Preparat Exzolt to zdecydowanie jeden z najbardziej skutecznych środków w zwalczaniu infestacji pasożyta, który wykazuje aż 99% skuteczność w wytępianiu czerwonych roztoczy, niestety jest on dostępny tylko na receptę od weterynarza. Dlatego produkt ten dedykowany jest przede wszystkim dużym hodowlom. Naturalne środki na pasożyta Naturalne preparaty do zwalczania czerwonych roztoczy można podzielić na trzy główne kategorie: zasypki – organiczne środki opierają się przede wszystkim na ziemi okrzemkowej lub bazują na właściwościach krzemionki, które są na poziomie mikroskopijnym są niezwykle ostre. płynne, ograniczne środki czyszczące – wykorzystują swoje właściwości, aby rozłożyć podatną powierzchnię pasożyta, doprowadzając do ich odwodnienia i śmierci. naturalne olejki – oparte na działaniu naturalnych substancji jak eugenol czy cytral, czego ptaszyńce nie lubią w wystarczającym stopniu, aby ograniczyć im możliwość swobodnego rozwoju. Niektóre naturalne produkty opierają swoje działaniu na mieszaninie powyższych kategorii, przez co potrafią oddziaływać na pasożyty na kilku różnych płaszczyznach. Nim przejdziemy do konkretnych produktów trzeba zaznaczyć wprost, że organiczne sposoby leczenia infestacji roztoczy są odpowiednio słabsze i mniej inwazyjne niż ich czysto chemiczne odpowiedniki. Z tego powodu ich działanie wymagać będzie dłuższego czasu i regularnego, czasem kilkukrotnego powtarzania całego zabiegu czyszczenia kurnika. Aby osiągnąć najlepsze rezultaty, konieczne może okazać się łączenie kilku rodzaju preparatów, aby zmaksymalizować ich wpływ. Dla przykładu warto wyczyścić powierzchnię kurnika przy wykorzystaniu płynnych środków organicznych, a następnie po wyschnięciu pomieszczenia, wysypać ziemię okrzemkową w najbardziej narażonych i trudno dostępnych miejscach jak szczeliny czy różne zakamarki. Zasypki – ziemia okrzemkowa na ptaszyńca Ziemia okrzemkowa, znana również jako diatomit jest jednym z najczęściej stosowanych proszków, które stosowane są do opylania wnętrza kurnika celem wyeliminowania roztocza czerwonego. Produkt ten wytwarzany jest z mikroszczątków skamieniałych okrzemek, które są niczym innym jak glonami, więc środek ten jest całkowicie naturalny i organiczny. Diatomit dostępny jest w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Dlaczego ziemia okrzemkowa miałaby pomóc w przypadku infestacji roztoczy? Działanie diatomitu opiera się na jego ostrych krawędziach, które dla człowieka są bezpiecznym proszkiem, ale dla pasożytów i wszelkich owadów stanowią mikroskopijne, niezwykle ostre ostrza. Dzięki takiej strukturze bez problemu przebijają zewnętrzną, woskową powłokę pasożytów, doprowadzając do ich wysychania i w następstwie obumierania. Ze względu na swoją cenę i wysoką skuteczność, ziemia okrzemkowa doskonale sprawdzi się we wszystkich eko hodowlach i domowych gospodarstwach, które cenią sobie naturalną żywność. Aby wykorzystać działanie diatomitu, wystarczy opylić nim najbardziej narażone miejsca dookoła ściółki oraz natrzeć przy jego użyciu powierzchnię i końcówki grzęd. Tego typu zabiegi mogą drastycznie wpłynąć na na zmniejszenie liczby czerwonych roztoczy w przypadku zauważenia ich obecności, ale jednocześnie stanowią doskonałą metodę profilaktyki, która niezwykle skutecznie pomaga zapobiegać rozwinięciu się przyszłej kolonii pasożyta w naszych obiektach. WSKAZÓWKA NR 1 – WSPOMÓŻ DIATOMITEM KURZE KĄPIELEKąpiel w kurzu jest naturalnym sposobem drobiu na pozbycie się różnych pasożytów zewnętrznych i wszy. Tego typu proces można wspomóc poprzez celowe użycie zasypek jak diatomit, zarówno bezpośrednio w miejscu, w którym drób zażywa ‘kąpieli, ale i na skórze powierzchni skóry ptaka. Takie połączenie zapewni, że kury zabezpieczą miejsca na swoim ciele, które mogliśmy przegapić. Płynne środki czyszczące i detergenty Na rynku nie ma zbyt wiele środków na ptaszyńca, które nie wykorzystywałyby skoncentrowanych środków chemicznych. Jednym ze środków tego typu, które cieszy się sporą popularnością jest płyn Agro Protect firmy Boramax. Jest to uniwersalny preparat czyszczący i odkażający, który świetnie sprawdza się przy czyszczeniu kurników i zwalczaniu ptaszyńca kurzego. Agro Protect dostępny jest w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Producent deklaruje, że środek ten nie zawiera dodatku chloru ani kwasów, a przeglądając kartę charakterystyki produktu, można śmiało stwierdzić, że środek reaguje na woskową powierzchnię roztoczy, rozpuszczając ją i doprowadzając do śmierci pasożytów. Nawet jeśli Agro Protect nie będzie pierwszą linią obrony w przypadku infestacji pasożyta w naszym kurniku, to na pewno będzie niezwykle przydatny w zapobieganiu jego pojawieniu się, a w połączeniu z np. ziemią okrzemkową może pomóc bardzo szybko wyeliminować zagrożenie naszego drobiu. WSKAZÓWKA NR 2 – ZREZYGNUJ Z FILCU W SWOIM KURNIKUChociaż ogrzewanie kurnika na zimę właśnie filcem cieszy się wśród hodowców bardzo dużą popularnością, to niestety w przypadku zarażenia kurzym pasożytem, niezbędne będzie jego całkowite zdjęcie. Ptaszyńce ze względu na upodobanie do zacienionych miejsc i instynktowne poszukiwanie odpowiednich warunków (temperatura i wilgotność) bardzo szybko zadomawiają się właśnie pod filcem, przez co ich wybicie staje się praktycznie niemożliwe bez jego skoro i tak konieczny będzie demontaż filcowego ocieplenia, zalecamy aby zastąpić go innym materiałem, onduliną. Nie dość, że jest łatwo dostępna i jej montaż nie będzie stanowić większego problemu, to konstrukcja tego materiału nie pozostawia roztoczom miejsca na schronienie. Naturalne olejki Działanie naturalnych olejków z roślin opiera się przede wszystkim na konkretnych substancjach, które zawarte są w danej roślinie. Ogólnie możliwości jest bardzo dużo, ponieważ spora część flory posiada w swoich ekstraktach owadobójcze właściwości, aczkolwiek my możemy polecić kilka sprawdzonych, zaczynając od najskuteczniejszego: czosnek i olej czosnkowy, które posiadają właściwości zabijające pasożyty,eukaliptus, zarówno w formie oleju i samego drzewka,goździki z ich eugenolem, który powoduje porażenie układu nerwowego owadów i pasożytów, oleje cedrowe, równie często wykorzystywane na komary i inne latające, gryzące owady,olejek z trawy cytrynowej, który zawiera wysokie stężenie substancji zwanej cytralem, działającej jak naturalny pestycyd. Proponujemy spróbować wykorzystać dowolny rodzaj olejku. Każdy z nich charakteryzuje się trochę innymi właściwościami, jednak zawsze oscylują one wokół odstraszania pasożyta przez bardzo intensywny, konkretny zapach, które ptaszyńce kurze nie lubią lub działania na układ nerwowy, doprowadzając do śmierci pasożytów. Najczęściej zadawane pytania Ze względu na to, że infestacja ptaszyńcem kurzym pojawia się zazwyczaj bardzo niespodziewanie, dookoła Dermanyssus gallinae pojawiło się wiele niedomówień, które dosyć często pojawiają się na różnych forach. Poniżej udzieliliśmy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i zagwozdki, o które również pytaliście nas mailowo. Skąd się bierze ptaszyniec kurzy? Roztocza czerwone w swoim naturalnym środowisku występują w miejscach, w których gnieżdżą się ptaki, ukrywając się swobodnie w korze i szczelinach drzew, wychodząc na żer w nocy. W pierwotnym otoczeniu pasożyty te posiłkują się krwią stosunkowo rzadziej i nieregularnie, przez co wykształciła się u nich zdolność pokonywania całkiem dużych dystansów (w stosunku do ich wielkości), która pozwala im dotrzeć do ptaków przebywających na sąsiadujących gałęziach. I chociaż ptaszyńce nie potrafią skakać ani latać, to potrafią skutecznie dotrzeć do swojej ofiary. To właśnie dzikie ptaki lub kurczaki zakupione od zarażonego stada są głównym powodem skąd się bierze ptaszyniec kurzy w naszym kurniku. Oczywiście pasożyt wykształcił również zdolność wykorzystywania żywicieli pośrednich takich jak psy, koty czy nawet ludzie, którzy mogą je również przenosić w okolice narażonego drobiu, ale są to sytuacje znacznie rzadsze. Czy ptaszyniec atakuje ludzi? Chociaż uważa się, że roztocza te preferują żywienie na drobiu, to niestety często odnotowuje się też ataki na alternatywnego żywiciela. Na atak ptaszyńca najbardziej narażeni są hodowcy drobiu i wszystkie osoby regularnie przebywające w otoczeniu potencjalnego źródła infestacji. Hodowcy, którzy mają do czynienia z tym pasożytem i są narażeni na pogryzienie, mogą doświadczyć takich symptomów jak miejscowe zapalenie skóry, wtórne infekcje bakteryjne, a inhalacja alergenów może powodować uczulenia czy nawet rozwój astmy. W przypadku infestacji ptaszyńcem powinniśmy jak najszybciej zareagować, ponieważ szkodnik ten jest żywym przenosicielem takich chorób jak salmonella, pasturella czy bakteria Ecoli. Co zrobić, jeżeli zauważyłem roztocza czerwone na swoim ciele? Przede wszystkim nie panikuj! Po prostu jak najszybciej zdejmij swoje ubrania i od razu włóż je do pralki. Następnie bez przebierania się w kolejną odzież, weź ciepły prysznic i umyj swoje ciało dużą ilością mydła. Mydliny całkiem skutecznie usuwają zewnętrzną powłokę ochronną ptaszyńca, będąc śmiertelne dla pasożyta. Czy roztocza mogą zaatakować inne zwierzęta domowe? Chociaż ptaszyniec kurzy nie będzie w stanie żywić się krwią psa, kota czy choćby chomika, to z łatwością może wykorzystać takowego nosiciela do przeniesienia się do innego miejsca żeru. Oczywiście roztocza mogą gryźć nasze zwierzęta i zostawiać małe, czerwone ślady, ale zdecydowanie częściej będą powodować podrażnienia i swędzenie podczas pełzania po skórze tymczasowego żywiciela. Roztocza nie są zagrożeniem dla tak dużych ssaków, które wystarczy wykąpać z użyciem dedykowanego szamponu dla danej rasy zwierzęcia. Niestety w przypadku innego ptactwa domowego jak papugi czy kanarki, musimy bardzo uważać, aby nie dopuścić do ewentualnej infestacji. Tego typu ptaki będą bowiem stanowić doskonałe miejscu żeru dla pasożyta, a objawy ich pogryzienia mogą być finalnie śmiertelne dla naszych zwierząt. W jakich temperaturach ptaszyniec ginie? Czy wystarczy poczekać do zimy? Roztocza przestają być aktywne w temperaturach poniżej 9 stopni celsjusza, od tej temperatury zanika również u nich zdolność do reprodukcji. Niestety, aby pogoda była śmiertelna dla pasożyta, temperatura musiałaby spaść do około minus 20 stopni celsjusza, co w Polsce jest bardzo rzadko spotykane poza wschodnimi i górskimi terenami. Mając na uwadze zakres tej temperatury warto zwrócić uwagę na okresy, w których zaczyna robić się cieplej i noce przestają być tak bardzo chłodne. To właśnie wtedy pasożyt zaczyna intensywniej żerować, próbując pożywić się w najbliższym możliwym okienku pogodowym i to właśnie przed tymi dniami powinniśmy podejmować działania zapobiegawcze. Bibliografia i literatura „Ocena przebiegu i zwalczania inwazji Dermanyssus gallinae w przemysłowej fermie kur niosek”; Lek. wet. Arkadiusz Szkamelski, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Wrocław 2014„Ptaszyniec kurzy (Dermanyssus gallinae) (Acari: Dermanyssidae, dręczowate) pasożyt kosmopolityczny”; Boczek J. Katedra Entomologii Stosowanej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa