Żelazo jest bardzo cennym i istotnym dla naszego zdrowia składnikiem mineralnym. Spełnia bardzo ważną funkcję w organizmie - jest składnikiem hemoglobiny, która transportuje tlen. Ponadto żelazo jest niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz regeneracji tkanek. Żelazo stymuluje również odporność, wspomaga walkę z wolnymi rodnikami i redukuje uczucie zmęczenia. Niedobór żelaza jest najczęściej spowodowany niewłaściwą dietą. Żelazo jest niezbędne dla kobiet w ciąży, gdyż warunkuje prawidłowy rozwój płodu oraz przeciwdziała anemii. Zobacz film: "Sól w diecie - ile można spożywać?" spis treści 1. Rola żelaza w diecie 2. Niedobór żelaza Objawy niedoboru żelaza 3. Dieta dla anemika Witamina B12 Żelazo i kwas foliowy Produkty bogate w żelazo 4. Żelazo a ciąża 5. Wchłanianie żelaza Niedobór żelaza a wegetarianizm 6. Suplementacja żelaza 7. Nadmiar żelaza Objawy nadmiaru żelaza rozwiń 1. Rola żelaza w diecie Żelazo w diecie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Stanowi ono składnik wielu istotnych białek: hemoglobiny (w krwinkach czerwonych), mioglobiny (w tkankach mięśniowych). Mioglobina to nic innego jak białko magazynujące oraz dostarczające tlen do mięśni, wpływające na wytwarzanie energii. Żelazo odpowiada za produkcję czerwonych krwinek. Właśnie w erytrocytach znajduje się hemoglobina, która transportuje tlen z płuc do każdej żywej komórki. Funkcje żelaza w organizmie to: transport tlenu, wytwarzanie wysokoenergetycznych wiązań fosforowych w związkach wysokoenergetycznych (ATP), przenoszenie elektronów, utrzymanie prawidłowego metabolizmu poprzez udział w reakcjach jodowania tyrozyny, składnik enzymów: peroksydazy i katalazy, tworzenie składników krwi, takich jak erytrocyty i leukocyty, odpowiada za prawidłowy skład krwi i mechanizmy odporności komórkowej, zwalczanie wolnych rodników, przeciwdziałanie przedwczesnemu starzeniu się organizmu. Za każdym razem, kiedy krew przepływa przez płuca, cząsteczka żelaza zawarta w hemoglobinie wiąże cząsteczkę tlenu, która jest następnie transportowana do poszczególnych narządów ciała. Mięśnie, które również potrzebują tlenu, otrzymują go dzięki cząsteczkom żelaza w mioglobinie. Żelazo wchłania się przy pomocy dwunastnicy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że żelazo jest niezwykle ważne również dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Badania naukowców potwierdzają, że obecność żelaza w naszym ciele jest potrzebna do regulowania enzymów, bez których wiele reakcji odpornościowych nie mogłoby zajść. Dzięki temu ważnemu składnikowi nasz organizm może chronić się przed drobnoustrojami i patogenami. Żelazo stanowi mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Dzięki niemu możliwe jest utrzymanie prawidłowych funkcji fizycznych oraz intelektualnych. Należy pamiętać, że ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie produkować żelaza, dlatego ważne jest przyswajanie go z zewnętrznych źródeł. Ten istotny mikroelement powinien być dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem lub z suplementami. Jeśli dostarczamy zbyt mało tego składnika, nasz organizm może zacząć pobierać go z tzw. zapasów tkankowych. 2. Niedobór żelaza Żelazo odgrywa niezwykle istotną rolę w walce z niedokrwistością. Anemia objawia się niedoborem żelaza we krwi, co prowadzi do zaniżonego poziomu hemoglobiny i zbyt małej ilości erytrocytów. Dlatego też dieta osoby chorej powinna zawierać produkty bogate w żelazo, witaminę B12 i kwas foliowy. Najważniejszym ich źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego i warzywa. Odpowiedni dobór składników odżywczych skutecznie pomaga zwalczać objawy niedokrwistości. Dzienne zapotrzebowanie na żelazo dla osoby dorosłej to średnio 10 do 20 mg. Niedobory żelaza we krwi w organizmie powodują niedokrwistość, czyli anemię, która szczególnie często występuje w czasie ciąży. Powstaje na skutek spadku poziomu ferrytyny poniżej 12 μg/l w przypadku kobiet i 15 μg/l w przypadku mężczyzn. Do niedoboru żelaza może dojść także: przy niedostatecznym dostarczaniu go z dietą, podczas intensywnych krwawień, podczas obfitych miesiączek, w przebiegu upośledzonego wchłaniania jelitowego, w przebiegu chorób zakaźnych, w przebiegu chorób pasożytniczych, w przebiegu niedoborów witaminy B12, miedzi i kwasu foliowego, w okresie dojrzewania (anemią bardzo często dotknięte są dzieci i młodzież), przy częstych krwawieniach z przewodu pokarmowego (jest to typowe w przebiegu takich dolegliwości jak wrzody czy hemoroidy), w okresie menopauzalnym. Na ryzyko niedoborów żelaza narażeni są również pacjenci zmagający się z częstymi biegunkami. Objawy niedoboru żelaza Objawy niedoboru żelaza to: blada cera, brak energii senność, apatia, gorsza sprawność umysłowa, problemy z koncentracją, zły nastrój, częste tworzenie się zajadów, szorstka skóra, bóle głowy, przyśpieszony oddech, sińce pod oczami, rozdwajające się paznokcie, łamliwe paznokcie, zwiększona podatność na infekcje i przeziębienia, owrzodzenie języka oraz błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenia rytmu serca, wypadanie włosów. 3. Dieta dla anemika Anemia zmusza osoby na nią cierpiące do zmiany sposobu odżywiania. Ich codzienny jadłospis musi zawierać produkty bogate w określone składniki odżywcze. Przed wprowadzeniem zmian w życie należy skonsultować się z lekarzem, który zdecyduje, czy w leczeniu niedokrwistości danego pacjenta wystarczy zmiana diety, czy też trzeba zastosować terapię farmakologiczną. Skuteczne w walce z anemią jest: spożywanie produktów pełnowartościowych, bogatych w składniki mineralne i substancje odżywcze, unikanie słodyczy i wyrobów cukierniczych, jedzenie produktów bogatych w żelazo, spożywanie dużej ilości warzyw i owoców, ograniczenie picia kawy i herbaty. Witamina B12 Witamina B12, zwana także kobalaminą, uczestniczy w wielu procesach zachodzących w naszym organizmie. Wpływa na pracę mięśni, bierze udział w przemianach metabolicznych, pomaga tworzyć osłonki mielinowe otaczające komórki nerwowe, pomaga w utrzymaniu równowagi psychicznej, a przede wszystkim wspomaga wytwarzanie czerwonych krwinek, zapobiegając niedokrwistości. Do produktów bogatych w witaminę B12 zaliczamy: wątrobę wołową i wieprzową, nerki i serca zwierząt, chude mięso, jaja, sery, skorupiaki, ryby. Dotychczas nie stwierdzono żadnego przypadku przedawkowania witaminy B12, jest bezpieczna dla organizmu, nawet gdy przyjmuje się ją w dużych dawkach. Znacznie bardziej należy obawiać się skutków niedoboru witaminy B12. Jej brak w organizmie może wywołać chorobę Alzheimera bądź stwardnienie rozsiane. Niedobór prowadzi do niedokrwistości oraz do zaburzeń pracy mózgu. Witamina B12 w leczeniu anemii może być podawana także w postaci zastrzyków. Dieta bogata w żelazazo jest ważna szczególnie dla kobiet w ciąży (123RF) Żelazo i kwas foliowy Kolejne dwa ważne składniki w diecie anemika to żelazo i kwas foliowy. Żelazo zawarte jest w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Lepiej przyswajalne przez organizm jest to pochodzące od zwierząt. Do produktów spożywczych o największej zawartości żelaza zaliczamy podroby i warzywa strączkowe; nieco mniej znajduje się go w drobiu i kaszach. Warzywa bogate w ten pierwiastek to także brokuły, buraki, brukselka oraz korzeń pietruszki. Warto dodać, że dla prawidłowego wchłaniania do krwi, niezbędne jest dostarczanie organizmowi produktów bogatych w witaminę C. Produkty bogate w żelazo Żelazo znajduje się w różnych produktach. To, które jest dostarczane z pożywieniem można podzielić na dwa rodzaje: hemowe, które jest pochodzenia zwierzęcego, niehemowe – pochodzenia roślinnego. Żelazo pochodzące z mięsa jest łatwiej przyswajalne przez nasz organizm i charakteryzuje się wyższą biodostępnością od żelaza pochodzącego z produktów roślinnych. Magazynowanie tego pierwiastka jest możliwe dzięki ferrytynom. Są to białka, których stężenie we krwi daje informacje na temat ilości żelaza w organizmie. Ich poziom to podstawowe badanie wykonywane w celu określenia niedoborów żelaza. Do produktów bogatych w żelazo należą: wątróbka wieprzowa, mięso kurczaka, chleb żytni pełnoziarnisty, żółtko jaj, natka pietruszki, fasola, groch, soja, brokuły, krewetki, botwina, buraki, orzechy, polędwica wołowa czerwone mięsa, warzywa zielone takie jak rzeżucha, szpinak itd. suszone śliwki, suszone morele, rodzynki, daktyle, pestki dyni, otręby pszenne. Żelazo znajduje się także w sokach z czarnej porzeczki, żurawinowych i aroniowych. Produkty bogate w żelazo, kwas foliowy i witaminę B12 stanowią nieodłączny element skutecznego leczenia anemii, dlatego tak ważne jest wprowadzenie ich do codziennej diety anemika. ## Żelazo a ciąża Produkty zawierające żelazo powinny znaleźć się w diecie kobiety, która jest w ciąży. Kobiety w tym szczególnym czasie powinny regularnie wykonywać badanie morfologiczne krwi na obecność żelaza. Jeśli będzie go za mało, może to oznaczać anemię. Cierpi na nią 40% przyszłych mam. Żelazo odgrywa ważną rolę w przypadku kobiet w ciąży, ponieważ warunkuje prawidłowy rozwój mózgu oraz tkanek płodu. Dlatego należy zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę. Jeśli nie przyjmujesz odpowiedniej ilości żelaza z pożywieniem, lekarz prowadzący może przepisać preparaty zawierające dodatkowe porcje żelaza. Należy wtedy jednak pozostać pod stałą jego opieką i na bieżąco kontrolować poziom tego pierwiastka we krwi, aby nie zaszkodzić sobie i dziecku. Odpowiedni poziom żelaza we krwi jest niezbędny dla codziennego funkcjonowania organizmu. Bez niego będziesz permanentnie zmęczona i po kilku miesiącach zaczniesz odczuwać niedobór żelaza. Pamiętaj: zdrowa dieta to dieta bogata we wszystkie składniki mineralne w odpowiedniej ilości, także w żelazo. ## Wchłanianie żelaza Wchłanianie żelaza ułatwia witamina C, z tego względu należy zadbać o takie produkty żywnościowe jak natka pietruszki, przetwory z dzikiej róży, brokuły, czarne porzeczki, kapusta kiszona, pomarańcze, brukselka, chrzan, agrest, jabłka, maliny, poziomki. Komponując zdrową dietę, warto wiedzieć, że produkty bogate w wapń oraz kwas fitynowy zmniejszają wchłanianie żelaza w jedzeniu. Warto ograniczyć produkty, które wpływają negatywnie wchłanianie żelaza i nie sięgać zbyt często po kawę i herbatę. W kwas fitynowy obfitują również takie produkty żywnościowe jak: otręby pszenne, ziarna soi, orzechy, czekolada, batoniki. Niedobór żelaza a wegetarianizm Przez to, że żelazo w produktach odzwierzęcych wchłania się lepiej niż to występujące w żywności pochodzenia roślinnego, wegetarianie mają utrudnione zadanie. Żelazo pochodzenia roślinnego przyswaja się tylko w 5%, podczas kiedy produkty zwierzęce pozwalają przyswoić nawet 20% tego pierwiastka. Nie oznacza to jednak, że wegetarianie czy weganie muszą rezygnować ze swojej diety i ideologii. Muszą za to szczególnie dbać o dietę, żeby dostarczyć swojemu organizmowi wszystkich składników mineralnych, w tym też żelaza. W przypadku diety bezmięsnej warto sięgać przede wszystkim po strączki (głównie soczewicę, soję i ciecierzycę). Powinni o tym pamiętać nie tylko wegetarianie, ale wszyscy, którzy mają problemy z niedoborem żelaza albo są na niego narażeni w inny sposób. 4. Suplementacja żelaza Suplementacja żelaza zalecana jest wówczas, gdy pomimo stosowania diety bogatej w ten pierwiastek nadal mamy nieprawidłowe wyniki w badaniach krwi. Osoby decydujące się na zakup suplementu w aptece powinny zadbać o to, aby żelazo w tabletkach było łatwo przyswajalne. Stosowanie suplementów z żelazem eliminuje problem niedoborów żelaza we krwi. Przed zaleceniem suplementacji żelaza lekarz zleca najpierw szereg różnych badań, których przeprowadzenie ma na celu odnalezienie przyczyny występującego u pacjenta niedoboru żelaza. Dla zachowania pełnego zdrowia i zminimalizowania ryzyka niedoboru żelaza należy trzymać przede wszystkim zdrową, rozsądną dietę, aby zewnętrza suplementacja nie musiała być koniecznością. Leki i suplementy z żelazem dostępne są w aptekach stacjonarnych i internetowych. By, zakupić takie preparaty, nie potrzebujemy recepty. Ich cena może wahać się od czterech do nawet pięćdziesięciu złotych. Suplementy z żelazem dostępne są również w postaci toników, roztworów, syropów. Zanim zdecydujemy się na suplementację żelaza, koniecznie porozmawiajmy o tym z lekarzem. W przeciwnym razie stosowanie takich preparatów może skutkować nadmiarem pierwiastka w organizmie. 5. Nadmiar żelaza Nadmiar żelaza w diecie może odkładać się w wątrobie, trzustce i innych narządach, powodując zatrucia. Specjaliści są zgodni co do tego, że zbyt wysoki poziom pierwiastka może być równie niebezpieczny, co jego niedobór. Na nadmiar żelaza najbardziej narażeni są mężczyźni w wieku średnim. Niektóre kobiety również zmagają się z tym problemem. W ich przypadku ten problem może skutkować zaburzeniami miesiączkowania. Do nadmiaru żelaza może dojść również wskutek pewnych chorób, np. hemochromatozy, schorzeniem, które wiąże się z nadmiernym wchłanianiem żelaza z przewodu pokarmowego. Zbyt wysoki poziom pierwiastka jest niezwykle niebezpieczny, ponieważ zwiększa ryzyko zachorowania na choroby serca, a także choroby nowotworowe. Może spowodować również problemy hormonalne, dolegliwości bólowe stawów, osteoporozę, stany depresyjne. Dlatego też należy uważać z ilością i jakością stosowanych suplementów diety zawierających żelazo. Jeśli jedyne źródło żelaza stanowi pokarm, nie należy obawiać się nadmiaru żelaza. Objawy nadmiaru żelaza Nadmiar żelaza we krwi może początkowo dawać podobne objawy, jak jego niedobór. U osoby z podwyższonym poziomem tego pierwiastka dostrzec można: brak energii, ciągłe zmęczenie, ospałość, apatię, obniżony nastrój, spadek masy ciała, szarobrązowy odcień oraz metaliczny połysk na skórze twarzy, ziemisty odcień naskórka, brak ochoty na seks, dolegliwości bólowe stawów. polecamy
Dieta bogata w żelazo – dlaczego jest ważna i jak powinna wyglądać?Prawidłowa podaż żelaza jest niezwykle ważna, ponieważ jest to składnik niezbędny do wielu procesów życiowych – co więcej, organizm nie jest w stanie wytworzyć go samodzielnie. Dowiedz się, jak powinna wyglądać dieta bogata w żelazo. Żelazo to pierwiastek, który potrzebny jest do transportu tlenu we krwi. Jego niedobory negatywnie wpływają na samopoczucie oraz obniżają komfort życia. Do objawów niedoboru żelaza należą, między innymi, przewlekłe zmęczenie i zaburzenia koncentracji. Najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza jest nieodpowiednia dieta – narażeni są na nie szczególnie wegetarianie oraz osoby niespożywające mięsa, ponieważ jest ono bardzo bogatym źródłem tego składnika. Nie oznacza to jednak, że jedząc warzywa i strączki, musisz mieć niski poziom tego pierwiastka. Wystarczy tylko, że dowiesz się, jak powinna wyglądać dieta bogata w bogata w żelazo – dlaczego jest ważna?Żelazo jest jednym z najważniejszych minerałów w organizmie każdego człowieka – to kluczowy składnik wielu białek, który wchodzi w skład krwinek czerwonych oraz hemoglobiny. Bierze udział nie tylko w transporcie tlenu, ale też elektronów oraz uczestniczy w syntezie DNA. Bezpośrednio wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, pełniąc rolę niejako tarczy ochronnej przed infekcjami. Jest też niezbędne do utrzymania funkcji intelektualnych. Co więcej, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Odgrywa również bardzo ważną rolę w prawidłowym rozwoju mózgu i układu nerwowego – właśnie dlatego kobiety w ciąży powinny spożywać posiłki bogate w ten na żelazoJakie jest zapotrzebowanie na żelazo u dorosłego człowieka? Uzależnione jest one od kilku czynników – przede wszystkim od płci, wieku, stanu fizjologicznego, a nawet aktywności fizycznej. W przypadku mężczyzn wynosi ono 8 mg na dobę, natomiast u kobiet jest ono nieco większe – powinny one przyjmować około 18 mg żelaza na dobę. Dotyczy to jednak głównie pań w wieku od 18. do 50. roku życia, ponieważ każdego miesiąca tracą one krew w czasie menstruacji. U kobiet po 50. roku życia zmniejsza się już zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Żelazo jest bardzo potrzebne do prawidłowego rozwoju płodu, dlatego kobiety ciężarne powinny pamiętać o jego suplementacji – zapotrzebowanie wynosi u nich wtedy aż 25 mg na żelaza w organizmieSkąd możesz wiedzieć, że grozi ci anemia, czyli stan chorobowy, u którego podstaw leżą niedobory żelaza? Jej objawem najczęściej jest przewlekłe zmęczenie, obniżenie nastroju oraz senność. Mogą to być też bóle głowy, podwyższone tętno, kołatanie serca czy łamliwość włosów i paznokci. Na skórze obserwuje się siniaki i traci ona swoją elastyczność. Niedobór tego pierwiastka objawia się cieniami pod oczami oraz zajadami, które powstają w kącikach ust. Osoby z niedokrwistością szybko się męczą oraz są podatne na infekcje. Wraz z pogłębianiem się niedoborów, objawy te stają się coraz silniejsze. W takiej sytuacji najlepiej zbadać poziom żelaza, wykonując badanie bogata w żelazo a wchłanialnośćIstnieje wiele produktów bogatych w żelazo. Można je podzielić na dwa rodzaje – hemowe oraz niehemowe. Te pierwsze są pochodzenia zwierzęcego – to głównie podroby mięsne, mięso oraz ryby. Produkty niehemowe mają pochodzenie roślinne, mogą to być makarony, kasze, warzywa strączkowe i owoce. Jeśli chodzi o wchłanianie żelaza do organizmu, zdecydowanie lepszym źródłem są produkty hemowe. Najwięcej tego pierwiastka znajduje się w czerwonym mięsie – 100 g wołowiny ma prawie 3 mg żelaza. Natomiast w 100 g wątróbki znajdziesz aż 2 mg tego składnika. Osoby cierpiące na niedokrwistość z niedoborów żelaza powinny więc wzbogacić swoją dietę w składniki pochodzenia żelaza w produktach roślinnychProdukty roślinne również potrafią być bogate w żelazo. Przykładem mogą być strączki, na przykład soja. W 100 g soi znajduje się aż 3,3 mg żelaza. Do innych produktów polecanych w jadłospisie wegetarian zaliczyć można szpinak, pietruszkę oraz brokuły. Doskonałą przekąską, bogatą w żelazo jest gorzka czekolada – najlepiej taka, która zawiera w sobie przynajmniej 70% kakao. Dobrym źródłem tego składnika są również orzechy, a zwłaszcza pistacje oraz suszone owoce – w tym morele, śliwki i jabłka. Do diety warto wprowadzić otręby ryżowe lub pszenne oraz siemię lniane. Również żółtka jaj dostarczają organizmowi tego cennego składnika – w 100 g produktu znajduje się około 2–3 mg żelaza – co warto wiedzieć?Chociaż wiele produktów roślinnych jest bogatych w żelazo, nie zawsze jest ono dobrze przyswajalne. Warto wiedzieć, że niektóre czynniki mogą zmniejszać lub zwiększać przyswajanie tego pierwiastka. Na przykład kwas fitynowy zawarty między innymi w płatkach owsianych, utrudnia wchłanianie żelaza. Podobne działanie ma kawa i herbata, ponieważ napoje te są źródłem taniny. Negatywny wpływ na wchłanianie tego pierwiastka ma też fosfor, znajdujący się w napojach zwiększyć przyswajanie żelaza?Aby żelazo w diecie lepiej się wchłaniało, warto zastosować kilka prostych trików, między innymi dodawać do posiłków produkty bogate w witaminę C, na przykład sok z cytryny. Jest to szczególnie ważne w przypadku wegetarian, ponieważ żelazo z produktów roślinnych jest o wiele gorzej wchłaniane. Uważa się, że przyswajalność żelaza hemowego wynosi około 25–50%, natomiast niehemowego jedynie 5–10%. Co jeszcze warto robić? Między innymi unikać spożywania nabiału wraz z produktami bogatymi w żelazo, ponieważ zawarty w nich wapń obniża wchłanianie tego mikroelementu. Strączki dobrze jest namoczyć w wodzie przed gotowaniem, co obniża zawartość kwasu fitynowego. Posiłki warto posypywać natką żelazaW niektórych sytuacjach dieta bogata w żelazo nie jest wystarczająca i konieczne jest suplementowanie tego pierwiastka – należy jednak robić to po konsultacji z lekarzem, ponieważ nadmiar żelaza także potrafi być niebezpieczny. Zanim rozpoczniesz suplementację, powinieneś sprawdzić, czy masz odpowiednio niski poziom żelaza we krwi. Lekarz może zalecić ci przyjmowanie nie tylko tego pierwiastka, ale także innych, które mają na niego bezpośredni wpływ, na przykład witaminę B12 oraz kwas foliowy. Utrzymująca się anemia może wymagać przeprowadzenia bardziej szczegółowej diagnostyki. Niekiedy jest ona spowodowana wewnętrznym krwotokiem lub zaburzeniami powinna wyglądać dieta przy anemii? Na śniadanie warto jeść pełnoziarniste produkty zbożowe, na przykład płatki owsiane. Doskonałym dodatkiem do nich będą owoce, między innymi truskawki oraz orzechy. Na drugie śniadanie możesz zjeść kanapki z pełnoziarnistego chleba wraz z czerwoną papryką i pastą ze słonecznika. Idealnym obiadem będzie wątróbka z cebulką, surówką z kiszonej kapusty i ziemniakami. Natomiast kolacja może składać się z owoców morza i warzyw u kobiet w ciążyKobiety w ciąży mają zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Wynika to między innymi ze zwiększenia się objętości macicy oraz potrzeb rosnącego dziecka. Organizm kobiet przygotowuje się też do utraty krwi związanej z porodem. Panie w ciąży muszą więc zwracać szczególną uwagę na ilość żelaza dostarczanego z pożywieniem. W codziennej diecie powinny więc spożywać produkty zbożowe, zielone warzywa oraz nasiona roślin strączkowych. Ważne są też produkty pochodzenia zwierzęcego, które obfitują nie tylko w żelazo, ale też w witaminę B12, która także jest niezbędna do prawidłowego rozwoju już, na czym polega dieta bogata w żelazo i kto powinien ją stosować. Dobrze zbilansowane posiłki sprawią, że poziom tego pierwiastka w twoim organizmie będzie odpowiedni, dzięki czemu unikniesz objawów anemii. Jeśli masz wątpliwości co do stanu swojego zdrowia i poziomu żelaza w swoim organizmie, skonsultuj się z także:O autorzeBarbara WójcikAbsolwentka studiów medycznych z wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Lata pracy jako lekarz rodzinny nauczyły ją wrażliwości, odpowiedzialności za podejmowane decyzje terapeutyczne i umiejętności uważnego słuchania pacjenta. Prywatnie zajmuje się wychowywaniem swojej 5 letniej córki i udzielaniem porad na forach medycznych. Zobacz wszystkie artykuły